Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang: Trump hoãn áp thuế với các nước, riêng Trung Quốc bị tăng lên 125%

Washington, D.C. – Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/4 bất ngờ tuyên bố hoãn thi hành thuế đối ứng 90 ngày với hầu hết các quốc gia, ngoại trừ Trung Quốc – quốc gia duy nhất bị áp thuế tăng kịch trần lên 125%. Động thái này được xem là bước leo thang mới nhất trong cuộc chiến thương mại ngày càng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Thông báo được ông Trump đăng tải trên mạng xã hội Truth vào giữa trưa (giờ địa phương), chỉ vài giờ sau khi Trung Quốc tuyên bố tăng thuế đáp trả lên tới 84% đối với hàng hóa Mỹ – nhằm phản ứng lại chính sách thuế đối ứng mà Washington vừa chính thức áp dụng đối với 180 đối tác thương mại toàn cầu.

“Trung Quốc đã thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với thị trường toàn cầu. Họ sẽ phải chịu mức thuế mới là 125%, có hiệu lực ngay lập tức”, ông Trump khẳng định.

Trong khi Trung Quốc bị đánh thuế mạnh tay, Tổng thống Mỹ tuyên bố sẽ tạm hoãn thi hành và hạ mức thuế xuống còn 10% đối với các quốc gia khác – với điều kiện họ không có hành động trả đũa. Theo Nhà Trắng, hơn 75 quốc gia đã chủ động liên hệ với Mỹ để đàm phán và bày tỏ thiện chí.

“Họ đã làm đúng như tôi yêu cầu: không trả đũa. Vì vậy, chúng tôi sẽ lùi lại 90 ngày để đàm phán”, ông Trump nói trong buổi họp báo nhanh bên ngoài Nhà Trắng.

Chiến lược cô lập Trung Quốc trong bàn cờ thuế quan

Theo giới quan sát, quyết định này không chỉ mang tính kinh tế mà còn thể hiện rõ mục tiêu địa chính trị: cô lập Trung Quốc, đồng thời tranh thủ xây dựng mặt trận thương mại thân thiện với phần còn lại của thế giới. Bằng cách hoãn thuế và mở cửa đàm phán song phương, chính quyền Trump đang tái thiết lập cán cân thương mại quốc tế với Mỹ ở vị thế chủ động.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Tổng thống sẽ trực tiếp tham gia các cuộc đàm phán thuế với từng quốc gia. “Mỗi cuộc sẽ được thiết kế riêng, phù hợp với mối quan hệ song phương hiện tại,” ông Bessent nói.

Phản ứng thị trường: Tạm lắng trước bão

Thông báo hoãn thuế ngay lập tức khiến thị trường tài chính Mỹ tăng điểm mạnh. Kết phiên ngày 9/4, các chỉ số S&P 500, Dow Jones và Nasdaq đều bật tăng sau nhiều phiên biến động. Tuy vậy, các chuyên gia cảnh báo không nên quá lạc quan.

“Mức thuế 10% vẫn là rào cản lớn. Trung Quốc thì bị đánh thuế nặng hơn bao giờ hết. Đây chưa phải là hồi kết,” ông Jake Colvin – Chủ tịch Hội đồng Thương mại Đối ngoại Quốc gia – nhận định.

Trước đó, việc áp thuế đồng loạt từ ngày 9/4 đã khiến thị trường toàn cầu chao đảo. Giá vàng thế giới lập đỉnh mới do tâm lý trú ẩn, sau đó giảm mạnh vì hoạt động chốt lời. Chứng khoán tại châu Á và châu Âu đồng loạt lao dốc. Nhiều lãnh đạo thế giới lên tiếng phản đối chính sách thuế của Mỹ, gọi đây là hành động đơn phương và nguy cơ gây suy thoái toàn cầu.

Bình luận: Đòn gió hay đòn thật?

Giới phân tích cho rằng ông Trump đang triển khai một chiến lược “cây gậy và củ cà rốt” trong thương mại quốc tế – kết hợp áp lực tối đa với Trung Quốc và mở cửa thương lượng với các đối tác còn lại. Trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần, ông Trump có thể đang dùng thuế quan như công cụ vừa để khẳng định sức mạnh, vừa để mặc cả thương mại.

Dù vậy, một câu hỏi lớn vẫn chưa được trả lời: Liệu 90 ngày có đủ để hạ nhiệt cuộc chiến thương mại lớn nhất thế giới hiện nay – giữa Mỹ và Trung Quốc?