MỤC LỤC
Chính sách quản lý xuất nhập khẩu của Việt Nam bao gồm các biện pháp hành chính, kỹ thuật, kiểm dịch, phòng vệ thương mại và kiểm soát khẩn cấp, dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và tuân thủ cam kết quốc tế.
Chính sách quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu là tập hợp các công cụ mà Nhà nước Việt Nam áp dụng để điều chỉnh và kiểm soát các hoạt động xuất khẩu (XK) và nhập khẩu (NK) hàng hóa. Mục tiêu của chính sách này là bảo vệ lợi ích quốc gia và tuân thủ các cam kết quốc tế.
Chính sách quản lý có thể thay đổi theo thời gian và phù hợp với lộ trình cam kết quốc tế, dẫn đến các điều chỉnh trong thủ tục hải quan và quy định liên quan nhằm đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả trong hoạt động ngoại thương.
Chính sách quản lý hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam dựa trên các văn bản pháp luật quan trọng sau:
Luật Quản lý ngoại thương số 05/2017/QH14: Luật này là nền tảng pháp lý chính cho hoạt động quản lý ngoại thương, quy định các biện pháp và thủ tục liên quan đến xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, và chuyển khẩu hàng hóa.
Nghị định 69/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018: Nghị định này hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Quản lý ngoại thương, quy định về các biện pháp quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu và các thủ tục liên quan.
Nghị định 09/2018/NĐ-CP ngày 15/01/2018: Nghị định này bổ sung và quy định về các điều kiện kinh doanh đối với một số mặt hàng xuất nhập khẩu đặc biệt.
Các nghị định, thông tư hướng dẫn khác: Bên cạnh hai nghị định trên, còn có các nghị định và thông tư hướng dẫn khác liên quan đến từng loại hàng hóa cụ thể hoặc quy định chi tiết về các biện pháp kỹ thuật và kiểm dịch.
Các văn bản pháp lý này làm cơ sở cho việc thực thi chính sách quản lý xuất nhập khẩu hàng hóa, đảm bảo tuân thủ luật pháp trong nước và các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Biện pháp quản lý: Gồm các biện pháp hành chính, kỹ thuật, kiểm dịch, phòng vệ thương mại, và kiểm soát khẩn cấp, nhằm đảm bảo an toàn, an ninh quốc gia và bảo vệ người tiêu dùng.
Đây là các biện pháp được áp dụng nhằm đảm bảo rằng các hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu phù hợp với các quy định của Việt Nam. Các biện pháp này bao gồm các quy định về điều kiện nhập khẩu, xuất khẩu, cũng như các thủ tục hành chính và yêu cầu kỹ thuật.
Các biện pháp hành chính bao gồm:
Cấm và tạm ngừng xuất khẩu, nhập khẩu: Những mặt hàng bị cấm hoặc tạm ngừng XK, NK thường do Nhà nước quy định, áp dụng với các loại hàng hóa nhạy cảm liên quan đến an ninh quốc gia, sức khỏe cộng đồng, và môi trường.
Hạn chế xuất khẩu, nhập khẩu: Áp dụng hạn ngạch hoặc yêu cầu giấy phép đặc biệt cho một số loại hàng hóa.
Quản lý theo giấy phép và điều kiện: Một số mặt hàng cần giấy phép hoặc phải đáp ứng điều kiện nhất định để XK, NK.
Chứng nhận lưu hành tự do (CFS): Chứng nhận do cơ quan nhà nước cấp cho các mặt hàng đủ điều kiện lưu hành tự do.
Các biện pháp này nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người, bảo vệ môi trường và duy trì chất lượng hàng hóa, bao gồm:
Công bố tiêu chuẩn áp dụng và ghi nhãn: Đối với hàng hóa nhóm 2 (có nguy cơ cao), các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy chuẩn về an toàn phải được công bố rõ ràng.
Kiểm dịch động vật và thực vật: Hàng hóa phải được kiểm dịch trước khi xuất khẩu, nhập khẩu hoặc vận chuyển.
Kiểm dịch y tế biên giới: Các sản phẩm phải được kiểm dịch để phòng ngừa dịch bệnh khi đi qua biên giới.
Các biện pháp này được áp dụng để bảo vệ ngành công nghiệp trong nước khỏi cạnh tranh không lành mạnh hoặc các hoạt động thương mại không công bằng, bao gồm:
Chống bán phá giá: Áp dụng đối với các mặt hàng nhập khẩu có giá bán thấp hơn giá thị trường nhằm phá hủy ngành sản xuất nội địa.
Chống trợ cấp: Đối phó với các mặt hàng được trợ cấp không công bằng từ nước ngoài.
Tự vệ: Biện pháp bảo vệ tạm thời khi có sự gia tăng đột biến hàng nhập khẩu gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước.
Các biện pháp này được áp dụng trong các tình huống khẩn cấp như:
Chiến tranh hoặc thiên tai: Khi xảy ra các sự kiện bất ngờ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh quốc gia hoặc cộng đồng.
Dịch bệnh và sự cố môi trường: Để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, phòng ngừa các mối nguy hại từ dịch bệnh hoặc ô nhiễm môi trường.
Sự cố kỹ thuật: Khi có các sự cố kỹ thuật nghiêm trọng, có thể yêu cầu tạm ngừng hoặc điều chỉnh hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa.
Các biện pháp trên là nền tảng để kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu, góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia và tuân thủ quy định quốc tế.
>> Quý học viên xem thêm về khóa ôn thi chứng chỉ đại lý hải quan của tổng cục hải quan tại trung tâm xuất nhập khẩu logistics Sài Gòn - SIMEX