MỤC LỤC
Hun trung hay phun trùng hay hông trùng là hành động xử lý mối mọt, nấm mốc hoặc côn trùng gây hại cho chất lượng của lô hàng hoặc gây hại cho môi trường sinh thái của nước nhập khẩu.
Như vậy, mục đích của việc hun trùng có thể đến từ hai phía: người XK, và/hoặc người NK.
Người XK cần hun trùng hàng hoá để đạt yêu cầu chất lượng mà người NK yêu cầu khi hàng đến cảng đích. Đôi khi việc hun trùng này được tiến hành công khai theo tập quán ngành hàng (về thời gian, liều lượng và phương pháp). Tuy nhiên, cũng có một số người XK lại tiến hành hun trung vượt ngoài tập quán cho phép. Người NK cần tìm được người XK uy tín để mua hàng.
Người NK cần hàng hoá phải được hun trùng từ nước xuất, để khi nhập vào nước mình, hàng hoá này có thể đảm bảo các yêu cầu về vệ sinh dịch tể và không gây hại cho môi trường sinh thái ở nước mình. Hải quan một số nước như EU, Mỹ, Nhật, Úc… quy định rất nghiêm ngặt về việc hun trùng. Nếu hàng nhập khẩu không tuân thủ quy định này sẽ phải đối mặt với mức phạt rất nặng, buột phải xử lý hun trùng tại chỗ mới cho nhập khẩu vào nội địa, hoặc trường hợp xấu nhất là phải xuất trả về nước xuất. Và gần như rủi ro cuối cùng là do người XK gánh. Do vậy, người XK phải tìm hiểu kỹ quy định của nước NK về hun trùng. Hoặc có được xác nhận về việc hun trùng từ phía người NK.
Ngoài ra, còn một trường hợp khác nữa, đó là hàng hoá khi đã đến nước nhập, lại bị phát hiện phát sinh mối mọt nghiêm trọng (mặc dù đã được hun trùng trước đó ở đầu xuất). Nếu người NK muốn tiếp tục lấy hàng và không trả hàng kém chất lượng như vậy, thì người NK phải tiến hành thuê hun trùng lô hàng, sau đó hải quan mới cho phép nhập hàng (lấy hàng ra khỏi cảng). Trong bài này, người viết sẽ không trình bày nghiệp vụ hun trung ở góc độ như vậy.
Thông thường, việc hun trùng là một việc làm bắt buộc đối với người XK khi bán ra nước ngoài các loại hàng hoá như như:
Nông sản là thực vật dạng khô (cà phê, tiêu, gạo, hạt điều, các loại đậu...)
Các mặt hàng có nguồn gốc từ gỗ như hàng mây tre lá, hàng thủ công mỹ nghệ, mặt hàng đồ gỗ chưa qua xử lý bề mặt...
Các dạng bao bì đóng gói hàng hóa xuất khẩu có nguồn gốc từ gỗ bao bằng dây đai cối, pallet gỗ đóng gói hàng gốm sứ, pallet gỗ đóng hàng khô, kiện gỗ đóng gói hàng máy móc, phụ tùng...
Như vậy, hiểu nôm na, người XK phải hoàn thành việc hun trung cho hai thứ: hun trùng cho hàng và hun trùng cho bao bì. Trong đó, việc hun trung cho bao bì như (bao đai, pallet gỗ…) đã được hun trung trước bởi người cung cấp bao bì/pallet (sau đây gọi là pallet cho gọn). Người XK chỉ cần yêu cầu người cung cấp pallet cung cấp những pallet đã có dấu hiệu “đã được hun trùng” hoặc cấp giấy chứng nhận “pallet đã được hun trùng” kèm theo lô hàng là được.
Còn về phần mình, người XK phải tiến hành liên hệ hun trùng hàng hoá để hàng hoá không bị phát sinh mối mọt trong quá trình trữ hàng/làm hàng/gửi hàng đi/cho tới khi người NK mở hàng ra… thậm chí, một số người NK yêu cầu người XK phải xử lý hun trùng sao cho thời gian hiệu lực của thuốc hun trùng kéo dài trong suốt quá trình người NK bán hàng đi tiếp. Khi đó, người XK cần tham vấn công ty hun trùng để sử dụng liều lượng thuốc tránh ảnh hưởng đến chất lượng của hàng hoá. Một vài người NK chủ động yêu cầu sử dụng thuốc quá liều nhưng về sau lại khiếu nại người XK làm ảnh hưởng chất lượng hàng. Điều này là hết sức vô lý.
Dù mục đích là gì đi nữa, người XK phải là người tiến hành thuê bên hun trùng thực hiện việc hun trùng và cộng chi phí này vào giá hàng bán. Thông thường, chi phí này không lớn nên người XK không quá bận tâm, nhưng đối với một số loại hàng hoá đặc thù hay hàng đi vào thị trường khó tính, đòi hỏi phương pháp hun trùng tân tiến hoặc công ty hun trùng đẳng cấp quốc tế thì chi phí hun trùng rất cao. Điển hình như trái cây của VN xuất đi các thị trường như Úc, Nhật… phải thực hiện phương pháp chiếu xạ với chi phí rất đắt.
Người XK sẽ chủ động liên hệ công ty hun trùng để thảo luận giá/chi phí hun trùng. Thông thường hợp đồng dịch vụ hun trùng là hợp đồng bao ký dài hạn nhiều tháng/hoặc theo năm. Và để tiện lợi, người XK nên lựa chọn bên hun trùng chính là bên kiểm định chất lượng, số lượng (bên này cũng thường cung cấp dịch vụ hun trùng) để khỏi phải phát sinh nhiều thao tác nghiệp vụ với nhiều bên. Chi phí hun trùng thường tính theo khối lượng/thể tích hàng/theo containers. Và chi phí này thường không quá cao.
Người XK phải liên hệ công ty hun trùng ngay khi ký hợp đồng mua bán để thảo thuận dịch vụ hun trùng, tức là trước ngày đóng hàng. Việc hun trùng hàng hoá thường thực thực hiện lúc đóng hàng vào cont; (còn việc hun trùng bao bì/pallets thường đã được công ty cung cấp bao bì tiến hành trước đó).
Nếu hợp đồng mua bán hàng hoá thuộc diện phải hun trùng nhưng người XK lại không/quên tiến hành thì rất nhiều rủi ro là hàng hoá sẽ không được thông quan nhập khẩu và phải trả hàng về.
Sau khi thực hiện nghiệp vụ hun trung lô hàng, từ 2 đến 3 ngày sau ngày đóng hàng, công ty hun trùng sẽ cấp cho người XK một loại chứng từ gọi là Giấy chứng nhận hun trùng. Việc còn lại của người XK là kiểm tra tính đúng đắn của chứng từ này. Còn đối với người NK, nếu chính phủ có yêu cầu đặc biệt về hun trùng ở đầu xuất (như là công ty hun trùng, loại thuốc, thời gian, phương pháp hun trùng…) thì người NK phải làm rõ trước vấn đề này với người XK để tránh tranh chấp xảy ra, đặc biệt khi hàng xuất sanh các thị trường khó tính như Nhật, Úc, Mỹ hay Châu Âu…
Xuất nhập khẩu Sài Gòn - SIMEX là trung tâm hàng đầu Việt Nam hiện nay cung cấp các khóa đào tạo xuất nhập khẩu từ tổng quan đến chuyên sâu trong ngành ngoại thương, kinh doanh quốc tế, xuất nhập khẩu, logistics. Các khóa học xuất nhập khẩu bao gồm:
Mọi chi tiết về Khóa học, Giảng viên và Lịch khai giảng, tham khảo tại www.simex.edu.vn hoặc Hotline 0327567988 để được tư vấn chuyên môn và tư vấn khóa học xuất nhập khẩu miễn phí.