Ngày 2/4/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế quan mới: áp mức thuế 10% với toàn bộ hàng nhập khẩu và mức cao hơn với một số đối tác thương mại lớn. Trong đó:
• Anh, Brazil, Singapore: 10%
• EU, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ: 20–26%
• Trung Quốc và Việt Nam: cao nhất, lần lượt là 34% và 46%
Phản ứng từ các nước:
• Trung Quốc yêu cầu Mỹ hủy bỏ thuế ngay lập tức, kêu gọi đối thoại công bằng và tuyên bố sẽ đáp trả. Nếu tính cả các đợt trước, tổng thuế Mỹ đánh lên hàng Trung Quốc lên tới 54%.
• Thủ tướng Australia gọi chính sách này là “hoàn toàn vô lý” và phản bác luận điểm “thuế đối ứng” của ông Trump: “Nếu thật sự có đi có lại, thì thuế phải là 0%, chứ không phải 10%”. Ông cho rằng đây không phải hành động của “một người bạn”.
• New Zealand phản đối số liệu Mỹ đưa ra, cho biết nước này không áp thuế 20% với hàng Mỹ như bị cáo buộc, và mức thuế thật sự dưới 10%. Họ không muốn trả đũa vì sợ lạm phát tăng.
• Tổng thống Chile cảnh báo thuế quan sẽ làm rối loạn thương mại và vi phạm nguyên tắc toàn cầu. Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Chile, sau Trung Quốc.
• Anh tuyên bố vẫn coi Mỹ là “đồng minh thân cận”, nhưng sẽ hành động để bảo vệ lợi ích quốc gia nếu cần. Bộ trưởng Kinh doanh cho biết đang tìm cách đàm phán để giảm tác động từ mức thuế 10%.
• Italy cho rằng thuế 20% áp lên EU là sai lầm, có thể làm suy yếu phương Tây và gây lợi thế cho các đối thủ toàn cầu. ECB kêu gọi châu Âu hành động nhanh chóng để thích ứng với “một thế giới đang đảo ngược”.
• Mexico và Canada tạm thời được miễn thuế đối ứng nếu đáp ứng yêu cầu trong các hiệp định thương mại. Tuy nhiên, mức thuế 25% trước đó với ôtô nhập khẩu vẫn giữ nguyên.
• Mexico tuyên bố chưa vội phản ứng, sẽ chờ xem ảnh hưởng thực tế.
• Canada từng đáp trả mạnh mẽ các mức thuế của Trump trước đây.
Trong khi đó, ông Trump nói rằng ông không trách các nước vì đã bảo vệ sản xuất trong nước, nhưng Mỹ cũng sẽ làm điều tương tự.
Giới chuyên gia cảnh báo:
Một cuộc chiến thương mại toàn diện sẽ khiến cả hai bên cùng thiệt. Theo chuyên gia Matteo Villa (Viện Chính sách Quốc tế Italy), nếu châu Âu đáp trả, chính họ cũng có thể chịu thiệt hại nặng hơn vì phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu sang Mỹ.