Chuyển nhượng hối phiếu

Cũng trong trường hợp thanh toán trả chậm (nhờ thu D/A hoặc LC trả chậm), người XUẤT KHẨU muốn nhận được tiền nhanh mà họ không cần đợi người NHẬP KHẨU trả tiền hoặc ngân hàng Mở trả tiền nên họ sẽ chuyển nhượng/bán lại hối phiếu này cho một bên khác để lấy tiền sớm. Nếu họ chuyển nhượng hối phiếu này cho ngân hàng thì gọi là Chiết khẩu hối phiếu.

MỤC LỤC

1. Chuyển nhượng hối phiếu

Hối phiếu được chuyển nhượng phải là hối phiếu ĐÃ ĐƯỢC KÝ CHẤP NHẬN. Không được chuyển nhượng hối phiếu quá hạn (quá 01 năm kể từ ngày ký phát), hối phiếu bị từ chối chấp nhận hoặc hối phiếu đã bị từ chối thanh toán.

Nếu trên tờ hối phiếu ghi là: “Cấm chuyển nhượng”, “không trả theo lệnh”, hoặc các cụm từ khác có ý nghĩa tương đương thì không được chuyển nhượng hối phiếu.

Chuyển nhượng là chuyển nhượng toàn phần. Có nghĩa là nếu người XUẤT KHẨU chuyển nhượng một phần giá trị của của hối phiếu thì việc chuyển nhượng đó không có giá trị pháp lý. Trong một lần chuyển nhượng, người XUẤT KHẨU chỉ được chuyển nhượng cho một người. Tức là người XUẤT KHẨU không được phân nhỏ giá trị của Hối phiếu ra và chuyển nhượng cho hai hay nhiều người. Nếu làm sai, việc chuyển nhượng không có giá trị pháp lý. Vậy khi thanh toán bằng L/C chuyển nhượng hoặc L/C giáp lưng, trader – người trung gian không nên dùng Hối phiếu, vì không thể chuyển nhượng từng phần hối phiếu theo trị giá của L/C.

Những người chuyển nhượng sau đó, có thể chuyển nhượng lại hối phiếu này một lần, hay nhiều lần nữa tuỳ thuộc và hình thức chuyển nhượng.

2. Các hình thức chuyển nhượng

2.1. Chuyển nhượng bằng cách trao tay = Chuyển giao

Nếu hối phiếu là vô danh (không ghi rõ trả tiền cho ai/không ghi tên người thụ hưởng) hoặc hối phiếu được ký hậu để trống, không ghi ai là người thụ hưởng, lúc này nó được xem như một giấy tờ có giá trị - hiểu hôm nay như một ‘món hàng’. Người thụ hưởng có thể trao tay, mua đi bán lại thoải mái (chức năng của hối phiếu là một phương tiện thanh toán/phương tiện lưu thông).

Trong trường hợp này, nếu người được chuyển nhượng tự điền tên mình vào (được phép làm vậy) thì Hối phiếu trở thành Đích danh, không tiếp tục chuyển nhượng được nữa.

2.2. Chuyển nhượng bằng cách ký hậu (Endorsement)

Trước hết đây phải là một Hối phiếu Theo lệnh. Tức, ở mặt trước của Hối phiếu, trong nội dung có ghi dòng chữ: “Pay to order of [tên người xuất khẩu]” (hoặc tên của bên sở hữu hối phiếu này.

Hãy nói về 3 cách và 2 kiểu chuyển nhượng:

3 cách:

Ký hậu để trống/Ký hậu Vô danh: Blank Endorsement (Nameless/White/General/Common Endorsement)

Người ký hậu (giả sử là người Xuất khẩu) khi ký hậu không ghi tên của người được chuyển nhượng.

Ở mặt sau của hối phiếu, người xuất khẩu thực hiện hành động: đóng dấu + ký tên và không ghi thêm gì cả.

Hối phiếu này, sau đó, hối phiếu này trở thành Hối phiếu Vô danh, và có thể tiếp tục được chuyển nhượng bằng cách trao tay.

Ký hậu theo lệnh (To-Order Endorsement)

Ở mặt sau của hối phiếu, người Xuất khẩu thực hiện hành động: đóng dấu + ký tên + ghi dòng chữ “Pay to order of [tên của bên mà người xuất khẩu muốn chuyển nhượng/chẳng hạn Ngân hàng của người xuất khẩu]”.

Lúc này, người sở hữu hối phiếu chính là người được chuyển nhượng. Người này có thể tiếp tục chuyển nhượng Hối phiếu này bằng hình thức ký hậu.

Ký hậu hạn chế (Restrictive Endorsement) hay kí hậu đích danh (Named Endorsement)

Ở mặt sau của Hối phiếu, người xuất khẩu thực hiện hành động: Đóng dấu + ký tên + ghi dòng chữ “Pay to [ghi đích danh tên người được chuyển nhượng].

Hối phiếu này sau đó trở thành hối phiếu đích danh và không thể tiếp tục chuyển nhượng bằng cách trao tay hay ký hậu.

2 kiểu:

Ký hậu có truy đòi

Là hành động trong đó, khi thực hiện hành động ký hậu, người xuất khẩu sẽ ghi thêm câu “This is B/E with recourse to endorser” hoặc những từ mang ý nghĩa tương đương. Câu này mang ý nghĩa: nếu người được chuyển nhượng bị từ chối thanh toán bởi ‘con nợ’ cho giá trị hối phiếu đã được ký chấp nhận (một phần hay toàn phần), thì người được chuyển nhượng có thể đòi lại số tiền lúc đầu từ người chuyển nhượng. Nên đây còn gọi là chuyển nhượng có truy đòi. Nếu việc chuyển nhượng này là thực hiện với ngân hàng thì gọi là Chiết khấu có truy đòi (Negotiation with recourse). Kiểu ký hậu này, dĩ nhiên rất rủi ro cho người chuyển nhượng, do vậy phí chuyển nhượng sẽ thấp.

Ký hậu miễn truy đòi (B/E without recourse to endorser): Ngược với ký hậu có truy đòi, Ký hậu miễn truy đòi là hành động trong đó, khi thực hiện hành động ký hậu, người xuất khẩu sẽ ghi thêm câu “This is B/E without recourse to endorser” hoặc những từ mang ý nghĩa tương đương. Câu này mang ý nghĩa: nếu người được chuyển nhượng bị từ chối thanh toán bởi ‘con nợ’ cho giá trị hối phiếu đã được ký chấp nhận (một phần hay toàn phần), thì người được chuyển nhượng không được đòi lại số tiền lúc đầu từ người chuyển nhượng. Nên đây còn gọi là chuyển nhượng miễn/không truy đòi. Nếu việc chuyển nhượng này là thực hiện với ngân hàng thì gọi là Chiết khấu miễn/không truy đòi (Negotiation without recourse). Kiểu ký hậu này, dĩ nhiên rất rủi ro cho người được chuyển nhượng, do vậy phí chuyển nhượng sẽ cao.

Lưu ý:

Đồng thời, người chuyển nhượng (A) được quyền không cho người được chuyển nhượng (B) chuyển nhượng lại Hối phiếu này cho ai (C) nữa hết. Nếu (B) nhất quyết muốn chuyển nhượng lại cho (C), trong trường hợp hối phiếu này không được thanh toán thì (C) được quyền đòi tiền (B) nhưng (B) không được đòi tiền (A) vì (A) đã ký hậu miễn truy đòi và báo trước với (B) về việc không được tiếp tục chuyển nhượng hối phiếu. Rất rủi ro cho (C) nên (C) cần xem kỹ tính pháp lý của Hối phiếu này.

Bài viết độc quyền của tác giả: Ths. Lê Sài Gòn - Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Tư vấn Xuất Nhập khẩu Sài Gòn - SIMEX

Mọi chi tiết về Khóa học, Giảng viên và Lịch khai giảng, vui lòng tham khảo tại www.simex.edu.vn hoặc Hotline 0327567988 để được tư vấn Chuyên môn và tư vấn Khóa học xuất nhập khẩu miễn phí.